Kwalifikacyjne kursy zawodowe – edukacyjna szansa dla dorosłych

Czym są kwalifikacyjne kursy zawodowe? Kto może je ukończyć? Jakie zmiany w szkolnictwie zawodowym dotyczące KKZ niedawno wprowadziło Ministerstwo Edukacji i Nauki? Jak wygląda przykładowy kurs?

W 2012 roku rozpoczęła się reforma kształcenia zawodowego w Polsce. Celem wprowadzenia zmian było dostosowanie go do ciągle zmieniającej się sytuacji na rynku pracy poprzez umożliwienie uzyskiwania lub uzupełniania kwalifikacji zawodowych nie tylko w formie kształcenia szkolnego, ale także pozaszkolnego. Wprowadzono kwalifikacyjne kursy zawodowe, które ściśle powiązano ze szkolnictwem zawodowym. Wyodrębniono kwalifikacje w zawodach ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. W ramach każdego zawodu określono 1,2 lub 3 kwalifikacje, czyli wyodrębniony zestaw oczekiwanych efektów kształcenia. Ich osiągnięcie potwierdzało świadectwo wydane przez okręgową komisję egzaminacyjną, po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikację w zawodzie. Rok 2019 przyniósł kolejną reformę w tym zakresie. Nie ma już klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, lecz szkolnictwa branżowego. Po zdaniu egzaminu zawodowego w ramach danej kwalifikacji w zawodzie zdający otrzymuje certyfikat kwalifikacji zawodowej (do tej pory świadectwo) wydany przez okręgową komisję kwalifikacyjną. Obecnie w każdym zawodzie jest wyodrębniona 1 lub 2 kwalifikacje zawodowe. Z kolei zawody zostały podzielone na 32 branże. Przy przyporządkowywaniu zawodu do danej branży kierowano się specyfiką umiejętności zawodowych lub zakres ich wykorzystywania podczas wykonywania czynności zawodowych.

KKZ dają możliwość uzyskania nowych kwalifikacji, uzupełnienia dotychczasowych lub zmianę zawodu osobom dorosłym i to bez konieczności uczęszczania do szkoły. Ta forma kształcenia idealnie wpisuje się w ideę uczenia się przez całe życie.

Kwalifikacyjne kursy zawodowe – co to takiego?

Wszelkie kwestie dotyczące KKZ, czyli warunki, organizację oraz tryb kształcenia określają przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 19 marca 2019 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych. Kwalifikacyjne kursy zawodowe są prowadzone według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego w zakresie kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie. Ukończenie go daje możliwość przystąpienia do egzaminu zawodowego w zakresie kwalifikacji nauczanej na danym kursie. Egzaminy zawodowe mają prawo przeprowadzać tylko okręgowe komisje egzaminacyjne.

KKZ obejmuje kilkaset godzin kształcenia teoretycznego i praktycznego. Może być prowadzony w 3 trybach: dziennej, stacjonarnej lub zaocznej. W trybie dziennym nauka odbywa się przez 5 lub 6 dni w tygodniu, stacjonarnym przez 3 lub 4 dni, a w zaocznym co 2 tygodnie przez 2 dni lub co tydzień przez 2 dni (w uzasadnionych sytuacjach). Kształcenie w ramach kwalifikacyjnych kursów zawodowych może być prowadzone z wykorzystaniem technik online, jednak z wyłączeniem zajęć praktycznych, które muszą mieć formę tradycyjną, czyli wymagają bezpośredniego kontaktu nauczyciela zawodu z uczestnikiem.

KKZ mogą być prowadzone przez określone jednostki edukacyjne, tj.: jednostki organizacyjne systemu oświaty publiczne i niepubliczne - placówki kształcenia ustawicznego, centra kształcenia zawodowego, szkoły prowadzące kształcenie zawodowe (szkoły branżowe I stopnia, szkoły branżowe II stopnia, technika, szkoły policealne) oraz podmioty spoza systemu oświaty - niepodlegające nadzorowi pedagogicznemu sprawowanemu przez kuratorów oświaty: instytucje rynku pracy działające na podstawie przepisów ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, posiadające akredytację kuratora oświaty właściwego ze względu na siedzibę firmy. Jednostki te są zobowiązane do poinformowania okręgowej komisji egzaminacyjnej o rozpoczęciu kwalifikacyjnego kursu zawodowego w terminie 14 dni od daty rozpoczęcia kształcenia.

KKZ kończy się zaliczeniem w formie ustalonej przez podmiot prowadzący dany kurs. Po uzyskaniu zaliczenia otrzymuje się zaświadczenie o ukończeniu uprawniające do przystąpienia do egzaminu zawodowego w zakresie kwalifikacji nauczanej na danym kursie. Zaświadczenie to nie potwierdza kwalifikacji zawodowych. Urzędowym dokumentem potwierdzającym posiadanie kwalifikacji w zawodzie jest jedynie certyfikat kwalifikacji wydany przez okręgową komisję egzaminacyjną osobie, która zdała egzamin zawodowy.

Na KKZ może zapisać się każda osoba dorosła – jedynym wymogiem jest ukończenie 18 lat. Jest to forma kształcenia pozwalająca na zdobycie nowego zawodu, uzupełnienie swojego wykształcenia, udoskonalenie umiejętności oraz wsparcie rozwoju swojej kariery zawodowej.

Przykładowy kwalifikacyjny kurs zawodowy - technik usług fryzjerskich

Jest to kurs bezpłatny, trwający 2 lata. Zajęcia odbywają się w trybie zaocznym. Uczestnicy otrzymują świadectwo oraz po zdaniu egzaminu zawodowego z obu kwalifikacji zawodowych certyfikat kwalifikacji zawodowej. Wymagane jest także posiadanie wykształcenia średniego. Egzamin jest zewnętrzy, organizowany w szkole przez okręgową komisję egzaminacyjną. Uzyskują tytuł technika usług fryzjerskich i następujące kwalifikacje z zawodzie: FRK.01 – wykonywanie usług fryzjerskich oraz FRK.03 – projektowanie i wykonywanie fryzur.

Podczas kursu uczestnicy uczą się fryzjerstwa od podstaw. Poznają podstawy działania preparatów kosmetycznych oraz ich wpływu na włosy i skórę głowy, zasady projektowania i układania fryzur, trwałego oraz nietrwałego odkształcania włosów, nakładania i zdejmowania koloru. Dowiadują się jak prawidłowo pielęgnować włosy, jak strzyc nowocześnie, jak modelować fryzury, jak koloryzować włosy. Poznają techniki strzyżenia zarówno damskiego, jak i męskiego. Program obejmuje także pielęgnację męskiego zarostu (usługi barberskie).

Uczą się jak wykorzystywać swoją kreatywność w codziennej pracy fryzjera. Oprócz nauki fryzjerskich umiejętności praktycznych, w tym technik strzyżenia, dowiadują się jak sprzedawać produkty do pielęgnacji i stylizacji włosów, dzięki czemu prowadząc własny salon, mają możliwość nawiązania współpracy z różnymi firmami kosmetycznymi i zarabiania także na sprzedaży profesjonalnych produktów, na których sami pracują i je polecają.

Bardzo ważnym elementem kształcenia przyszłych fryzjerów jest również umiejętność zarządzania zespołem i prowadzenia salonu fryzjerskiego. Właściciel salonu musi być dobrym menadżerem. W związku z tym program obejmuje także naukę kierowania pracą zespołu w salonie i motywowania pracowników. Uczestnicy poznają też przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej, bezpieczeństwa i higieny pracy, przeciwpożarowe, kadrowe oraz skarbowe. Poruszane są także ważne kwestie promocji i reklamy salonu fryzjerskiego.

Kolejną ważną sprawą jest to jak powinna wyglądać wizyta w salonie – co robić, by klienci byli dobrze obsłużeni i zadowoleni. Dobry fryzjer musi bowiem wiedzieć jak rozmawiać z klientem, jak poznać jego preferencje, jak przewidzieć co mu się spodoba, jak ocenić kształt twarzy i rodzaj włosów oraz jak mu odpowiednio doradzić w wyborze fryzury i koloru farby oraz ewentualnych zabiegów pielęgnacyjnych. Dobry fryzjer musi być po trosze psychologiem.

Szczegółowe informacje dla zainteresowanych zapisaniem się na KKZ technik fryzjerstwa są dostępne na stronie szkoły: https://zak.edu.pl/oferta-edukacyjna/szkoly-policealne/technik-uslug-fryzjerskich-.