Muzyka do nauki - nie tylko klasyka pomoże w skupieniu!

Nauka w domu to dla wielu osób prawdziwe wyzwanie – we własnym mieszkaniu często ciężej się skoncentrować i skupić na uczeniu się. Nieważne czy szykujesz się do matury poprawkowej czy powtarzasz materiał przed ważnym egzaminem. Sposobów na poprawę koncentracji podczas nauki jest mnóstwo. Jednym z nich – chociaż wciąż niedocenianym – jest muzyka. Czego słuchać, by móc się skupić?

Sposoby na lepszą koncentrację: od czego warto zacząć?

Skupienie się podczas nauki w domu jest dla wielu osób znacznie trudniejsze – z różnych powodów. Po pierwsze – w mieszkaniu znajduje się na ogół więcej rozpraszaczy niż np. w sali lekcyjnej. Od nauki może odciągnąć nie tylko współlokator czy członkowie rodziny, ale także możliwość korzystania z kuchni, bałagan w mieszkaniu czy wszelkie urządzenia elektroniczne, które są na wyciągnięcie ręki. Z tego względu warto jak najszybciej nauczyć się eliminować rozpraszacze lub przynajmniej – ograniczać ich wpływ.

To jednak może nie wystarczyć, by móc bez przeszkód skoncentrować się na nauce. Warto też zadbać o stworzenie odpowiedniego miejsca pracy, regularne wietrzenie mieszkania, a także o sen, ruch, nawadnianie się i spożywanie lekkostrawnych, ale sycących posiłków. Przewlekle zmęczone osoby, które nie dbają o swój organizm, będą mieć problemy z koncentracją na jakimkolwiek zadaniu – w tym także na nauce.

Jeśli jednak ktoś nie tylko wyeliminował rozpraszacze, ale zadbał też o to, by mieć energię i siły do nauki, a mimo to nie potrafi się skupić, warto wypróbować różne metody na poprawę koncentracji. Jedną z nich jest … muzyka.

Muzyka do nauki – jaką wybrać?

Większość uczniów ma problem ze skupieniem się w sytuacji, gdy otacza ich kompletna cisza. To właśnie dlatego wiele osób woli uczyć się w otoczeniu innych ludzi, pośród delikatnego szumu, na który składają się ciche rozmowy czy odgłosy dochodzące z pozostałych pomieszczeń budynku (np. korytarza). Z tego samego względu słuchanie muzyki może okazać się naprawdę pomocne podczas nauki.

Dla części osób muzyka może jednak pełnić odwrotną rolę – i pomóc w… odcięciu się od bodźców zewnętrznych. Słuchanie muzyki w słuchawkach i skupienie się tylko na niej pozwala nie zwracać uwagi na ewentualny hałas w pobliżu (dochodzący np. z budowy obok domu czy z mieszkania sąsiadów).

Warto jednak podkreślić, że także badania naukowe przemawiają za pozytywnym wpływem słuchania muzyki na zdolność koncentracji. Chodzi o tzw. „efekt Mozarta”. Dr Alfred Tomatis już w latach 50. XX w. rozpoczął prace badawcze nad tym efektem. Okazało się, że część dźwięków – jeśli mają one odpowiednią częstotliwość i wysokość – pobudzają korę mózgową do działania, a co być może jeszcze istotniejsze – poprawiają koncentrację i zdolność do zapamiętywania. Oprócz tego odpowiednia muzyka może też podnieść motywację, a nawet – wyzwolić kreatywność. Tym samym słuchanie dobrze dobranej muzyki podczas nauki może pomóc w osiągnięciu lepszych efektów.

Muzyka relaksacyjna do nauki? Warto postawić na muzykę barokową

Powszechnie uważa się, że w skupieniu najlepiej pomoże muzyka klasyczna, w tym np. muzyka Mozarta – i ma to wpływ ze wspomnianym wyżej efektem Mozarta i wynikami badań dr Tomatisa. Zalecana jest jednak zwłaszcza muzyka barokowa, utrzymana w jednostajnym rytmie 60 uderzeń na minutę. Taki rytm pozwala na obniżenie ciśnienia krwi, a w rezultacie – na uspokojenie się i zrelaksowanie. To z kolei wielu osobom pozwala na skoncentrowaniu się na wykonywanej czynności i wyciszeniu napływających nieustannie myśli. Potwierdzeniem tej tezy mogą być zresztą wyniki badań przeprowadzonych przez serwis streamingowy Spotify we współpracy z dr Emmą Gray z British CBT & Counselling Service z 2013 r. Wynika z nich, że uczniowie słuchający w czasie nauki muzyki klasycznej właśnie w rytmie 60-70 uderzeń na minutę, osiągali lepsze wyniki na egzaminach z matematyki (średnio o 12 proc.).

Jeśli chodzi o muzykę barokową, dobrym wyborem mogą być zwłaszcza pieśni, przy wykonaniu których użyto skrzypiec czy harf. Wielu specjalistów jest zdania, że utwór powinien być instrumentalny – słowa mogą rozpraszać i odwracać uwagę od przyswajanego materiału.

Muzyka do nauki i pracy to jednak nie tylko muzyka klasyczna

Wyniki wspomnianego już badania Spotify i dr Gray udowodniły jednak coś jeszcze – wbrew pozorom nie tylko muzyka klasyczna, a zwłaszcza muzyka barokowa, może mieć pozytywny wpływ na naukę. Osoby, które uczą się np. zagadnień dotyczących literatury czy sztuki, mogą słuchać w trakcie nauki emocjonalnego rocka lub muzyki pop – z badań wynika, że taka muzyka może pomóc w pobudzeniu kreatywności. Tym samym okazuje się, że do nauki przedmiotów logicznych lepiej wybrać muzykę uspokajającą, z kolei do takich, które wymagają kreatywnego myślenia – muzykę nacechowaną emocjonalnie.

Pozytywny wpływ na pracę mózgu może mieć również muzyka solfeżowa

Można zatem wywnioskować, że w wielu przypadkach warto sięgnąć po muzykę barokową, chociaż przy nauce niektórych zagadnień lepszym wyborem będzie pop lub rock. Warto jednak wspomnieć o jeszcze jednym rodzaju muzyki, który również może mieć zbawienny wpływ na zdolność koncentracji i zapamiętywanie. Mowa o muzyce solfeżowej, która stale zyskuje na popularności. Jest to zestaw dźwięków o określonych częstotliwościach – wywodzących się z antycznej skali Solfeggio zawierającej sześć tonów. Co ciekawe, te same tony były również wykorzystywane w chorałach gregoriańskich, które także są polecane do słuchania podczas pracy czy nauki.

Zdaniem części specjalistów muzyka solfeżowa pozytywnie oddziałuje na pracę mózgu. Podobnie jak wspomniana wcześniej muzyka klasyczna może poprawić pamięć i koncentrację. Dodatkowo słuchanie muzyki solfeżowej pozwala również zrelaksować się i wyciszyć.

Koncentracja i dobre warunki do nauki to jednak nie wszystko

Muzyka do czytania i nauki może przyczynić się do zwiększenia zdolności koncentracji czy generalnie – do pobudzenia pracy mózgu. Warto jednak pamiętać, że przydadzą się też m.in. skuteczne techniki zapamiętywania, a także odpowiednia motywacja do nauki. Bez niej cały proces nauki jest pozbawiony sensu, ponieważ osoba ucząca się być może chwilowo zapamięta przyswajany materiał, jednak prawdopodobnie równie szybko o nim zapomni. Dodatkowo bez motywacji ciężej przystąpić do samej nauki; wiele osób odwleka ten moment tak długo, jak to tylko możliwe.

Podsumowując – muzyka może pomóc skoncentrować się na nauce, zwłaszcza tym osobom, które nie lubią pracować w ciszy lub tym, które chcą odciąć się od hałasu. Przy dobieraniu muzyki do nauki dobrze kierować się nie tylko własnymi upodobaniami; rodzaj muzyki powinien też zależeć od tego, jaki materiał jest aktualnie przyswajany i czy danej osobie bardziej potrzebna jest muzyka relaksacyjna, czy też może wręcz odwrotnie – emocjonalna lub pobudzająca do działania.