Zasady savoir-vivre w pracy, szkole i w domu
26.9.2025
Posłuchaj

Obecnie, gdy komunikacja staje się coraz szybsza i często – coraz bardziej powierzchowna, mogłoby się wydawać, że tradycyjne zasady dobrych manier tracą na znaczeniu. W praktyce jednak, jeśli komuś zależy na budowaniu pozytywnych relacji, a dodatkowo chce być odbierany jako osoba godna zaufania i potrafiąca zachować się w każdej sytuacji, to znajomość zasad savoir-vivre jest wręcz niezbędna.
Czym właściwie jest savoir-vivre?
Pojęcie savoir-vivre jest powszechnie znane, jednak nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, co dokładnie ono oznacza. Zwrot savoir-vivre pochodzi z języka francuskiego i w dosłownym tłumaczeniu oznacza „umieć żyć” lub „sztukę życia”. W praktyce określa on znajomość reguł grzeczności, form towarzyskich i obyczajów, które ułatwiają funkcjonowanie w społeczeństwie i radzenie sobie w różnorodnych sytuacjach międzyludzkich.
Znajomość tych zasad składa się na kulturę osobistą człowieka, na którą wpływają również takie elementy jak higiena, schludny ubiór, sposób wysławiania się pozbawiony wulgaryzmów oraz zachowanie adekwatne do miejsca i sytuacji. Naczelną zasadą jest postępowanie w sposób, który nie jest przykry ani uciążliwy dla innych. Unikanie głośnych rozmów telefonicznych w komunikacji miejskiej czy palenia w miejscach publicznych to podstawy, które świadczą o naszym szacunku do wspólnej przestrzeni.
Zasady savoir-vivre w pracy: klucz do profesjonalizmu
Współczesny rynek pracy wymaga nie tylko kompetencji twardych, ale również wysoko rozwiniętych umiejętności interpersonalnych. Dobre maniery w miejscu pracy są traktowane jako klucz do sukcesu, budowania marki osobistej i tworzenia pozytywnej atmosfery w zespole.
Hierarchia i powitania
W środowisku zawodowym tradycyjna hierarchia towarzyska, oparta na płci i wieku, ustępuje miejsca hierarchii służbowej. O pierwszeństwie decyduje zajmowane stanowisko. Zgodnie z tą zasadą osoba znajdująca się niżej w strukturze firmy jako pierwsza kłania się i mówi „dzień dobry”. Z kolei osoba wyższa rangą, na przykład szef, co do zasady pierwsza wyciąga rękę na powitanie. Należy również pamiętać, że pracownik wchodzący do pomieszczenia wita osoby, które już w nim przebywają.
Warto zaznaczyć, że w relacjach z klientem to on jest osobą ważniejszą, dlatego to my powinniśmy ukłonić się jako pierwsi.
Dress code, czyli profesjonalny wygląd
Ubiór jest często wciąż traktowany jako wizytówka pracownika, dlatego w pracy powinien być schludny, czysty i dopasowany do kultury organizacyjnej firmy.
W firmach, w których ważne jest zachowanie formalnego charakteru ubioru, sprawdza się przestrzeganie kilku podstawowych zasad. W przypadku kobiet najlepszym wyborem będą spódnice o długości co najmniej do kolan, eleganckie spodnie, koszule i marynarki. Sukienki również są w dobrym tonie, jednak zarówno do nich, jak i do spódnic zawsze należy zakładać rajstopy. Całość powinna być dopełniona przez obuwie z zakrytymi palcami, delikatny makijaż oraz skromną biżuterię. Należy przy tym unikać krzykliwych kolorów, prześwitujących materiałów i hałaśliwych dodatków.
Standardowy strój formalny dla mężczyzn to dopasowany garnitur, w którym spodnie i marynarka są w tym samym kolorze. W praktyce jednak wystarczy zazwyczaj, że mężczyzna jest ubrany w eleganckie spodnie, koszulę i marynarkę – nie musi to być garnitur.
Warto dodać, że w sytuacjach biznesowych obuwie sportowe lub sandały są absolutnie wykluczone. Jeśli chodzi o dodatki, najlepiej ograniczyć się do eleganckiego zegarka i poszetki.
Komunikacja mailowa i telefoniczna
W komunikacji biznesowej ważne są odpowiednie formy grzecznościowe i profesjonalizm. Redagując e-maile, zawsze należy stosować zwroty grzecznościowe, takie jak „Szanowna Pani” lub „Szanowny Panie”, a unikać nieformalnego „Witam”. Wiadomość najlepiej zakończyć formułą „Z wyrazami szacunku” lub „Z poważaniem”. Podczas rozmów telefonicznych należy z kolei przedstawić się imieniem, nazwiskiem i nazwą firmy.
Zachowanie na spotkaniach i w biurze
Profesjonalizm przejawia się także w codziennych zachowaniach w przestrzeni biurowej. Punktualność jest absolutną podstawą; ponadto podczas spotkań służbowych telefon powinien być wyciszony, a uwaga - w pełni skupiona na rozmówcy, z którym należy jednocześnie utrzymywać kontakt wzrokowy.
W relacjach ze współpracownikami należy unikać konfliktów, a ewentualne spory rozwiązywać w sposób konstruktywny, z szacunkiem dla opinii innych. Przydadzą się zatem również umiejętności interpersonalne na dobrym poziomie.
Zasady savoir-vivre w szkole jako fundament dobrych relacji
Szkoła to przestrzeń, w której szacunek, empatia i kultura mają duże znaczenie w tworzeniu atmosfery sprzyjającej nauce. Przestrzeganie prostych zasad może uczynić lata nauki znacznie przyjemniejszymi i bardziej efektywnymi dla wszystkich.
Podstawą jest okazywanie szacunku nauczycielom i kolegom. Podczas lekcji należy zachowywać się w sposób, który nie zakłóca pracy innym. Aktywne uczestnictwo jest mile widziane, ale chcąc się wypowiedzieć, należy podnieść rękę i czekać na swoją kolej. Spóźnienia są oznaką braku szacunku, dlatego należy ich unikać, a jeśli już się zdarzą, należy przeprosić i wejść do sali dyskretnie.
Kultura obowiązuje również w przestrzeni wspólnej; korytarze, szatnie i łazienki to przestrzenie, z których korzystają wszyscy, dlatego należy dbać o ich czystość i porządek. Współczesne zasady obejmują także etykietę cyfrową, co oznacza, że telefony komórkowe w czasie lekcji powinny być wyciszone i schowane.
Zasady savoir-vivre w domu i w sytuacjach towarzyskich
Zasady dobrych manier obowiązują nie tylko w formalnych sytuacjach, ale również w życiu prywatnym, czyli m.in. w domu i podczas spotkań z przyjaciółmi. To właśnie tutaj kształtują się nawyki, które później są przenoszone na inne sfery życia.
W sytuacjach towarzyskich kluczową rolę odgrywa hierarchia oparta na płci i wieku, według której kobieta jest ważniejsza od mężczyzny, a osoba starsza od młodszej. Oznacza to, że to mężczyzna pierwszy kłania się kobiecie, a osoba młodsza - starszej. Jednak to kobieta lub osoba starsza, jako ważniejsza w tej hierarchii, pierwsza wyciąga rękę na powitanie i decyduje o ewentualnym przejściu na „ty”. Co istotne, mężczyzna powinien uścisnąć dłoń kobiety delikatnie i pod żadnym pozorem jej nie całować.
W domu zasady te przekładają się na wzajemny szacunek. Dyskrecja i lojalność oznaczają, że prywatnych spraw rodzinnych, zwłaszcza tych dotyczących partnera czy dzieci, nie wynosi się na zewnątrz i nie omawia z osobami trzecimi.
Dla kogo znajomość zasad savoir-vivre jest absolutnie niezbędna?
Naukę dobrych manier powinny rozważyć osoby, które chcą świadomie budować swój wizerunek i dbać o jakość swoich relacji, zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym. Wiedza ta jest nieoceniona dla pracowników biurowych i menedżerów, którzy chcą być postrzegani jako profesjonaliści i skutecznie budować relacje z zespołem oraz klientami.
Znajomość zasad savoir-vivre przyda się również studentom i uczniom, którzy wchodzą w dorosłe życie i chcą odnaleźć się w nowym środowisku akademickim czy zawodowym. Ponadto jest to też wiedza przydatna wiedza dla każdego, kto chce unikać niezręcznych sytuacji towarzyskich, czuć się pewnie podczas oficjalnych spotkań, przyjęć czy uroczystości rodzinnych oraz świadomie pracować nad swoją kulturą osobistą.
Dlaczego warto znać zasady savoir-vivre?
Inwestycja w naukę i stosowanie zasad savoir-vivre przynosi wymierne korzyści na wielu płaszczyznach. Przede wszystkim, dobre maniery pozwalają na swobodną i bezkonfliktową komunikację w każdej sytuacji. Świadczą o naszej kulturze, wychowaniu i wartościach, jakie wynieśliśmy z domu.
Znajomość tych reguł buduje też pewność siebie; wiedząc, jak się zachować, nie obawiamy się popełnienia gafy. To z kolei przekłada się na lepszy wizerunek, większe zaufanie ze strony innych i, w konsekwencji, na łatwiejsze osiąganie celów zawodowych i osobistych. W niektórych kręgach znajomość podstaw savoir-vivre jest po prostu niezbędna i stanowi warunek akceptacji. Warto zatem postrzegać dobre maniery nie jako zbiór przestarzałych reguł, ale jako praktyczne narzędzie, które ułatwia życie i czyni je przyjemniejszym dla nas i dla otoczenia
Zobacz także