Mapy myśli – rysuj i ucz się efektywniej!

Nauka efektywnego uczenia

13.10.2020

Ponad miesiąc temu rozpoczął się rok szkolny, ale materiałów do nauki z pewnością nie brakuje. Warto od samego początku wdrożyć skuteczne techniki nauki, które pozwolą Ci na skuteczne i szybkie opanowanie materiału!
Nie ma efektywniejszego narzędzia do notowania, zapamiętywania, brainstormingu, planowania, organizacji,
a nawet rozwiązywania problemów niż mapa myśli. Co to takiego? Do czego można ją wykorzystywać? Jak ją tworzyć? Czym są kreatory map myśli?

Według badań zwykłe notatki, jakie robi się w szkole, na studiach, podczas konferencji, szkoleń, kursów itp. nie angażują mózgu tak jak powinny. A tworzenie notatek w formie mapy myśli zajmuje obie półkule mózgowe. Dzięki tej metodzie budujesz system skojarzeń i dlatego łatwiej i szybciej będziesz w stanie wszystko zapamiętać.

Mapa myśli – co to takiego?

Mapa myśli (ang. mind map, mind mapping – mapowanie myśli) to pewien szczególny rodzaj notowania zagadnień przy pomocy powiązanych ze sobą logicznie strzałek lub linii i wynikających z siebie słów-kluczy. Taka notatka odwzorowuje ciąg skojarzeń z centralnym kluczowym słowem. Celem takiego sposobu notowania jest zwiększenie efektywności zapamiętywania. Metoda mapowania myśli została stworzona przez Tony’ego i Barry’ego Buzanów w XX wieku, jednak stosowana już znacznie wcześniej -  przez samego Leonrada da Vinci.

Według twórców tego sposobu notowania angażuje on obie półkule mózgu, pomagając zsynchronizować ich pracę.
A ponadto chroni przed dość częstym zjawiskiem, jakim jest przysypianie podczas tradycyjnego notowania.
Mapowanie myśli wpływa na przypominanie sobie informacji. Poza tym notatki w formie mapy myśli są atrakcyjniejsze wizualnie, a więc łatwiejsze do zapamiętania. Można je stosować podczas nauki czegokolwiek, notowania pomysłów i ich prezentacji, planowania strategii i celów, lektury, pisania, burzy mózgów, notowania podczas szkoleń/kursów/zebrań/konferencji itp.

Jak tworzyć mapy myśli wg Buzana?

Najpierw wybierz odpowiednią kartkę – najlepiej formatu A4. Na jej środku umieść słowa kluczowe, centralne pojęcie (jakiś temat, hasło, problem, pytanie, tezę itd.) – należy je wyróżnić graficznie. Wokół niego zapisuj nowe zagadnienia, z których wyrastają kolejne hasła, pojęcia, pomysły. Najlepiej łącz je za pomocą strzałek i linii. Należy zwracać uwagę na hierarchię pojęć na mapie - im dalej od słowa-klucza, tym mniejsze czcionki, cieńsze strzałki i linie oraz mniej ozdobników graficznych – mapa rozwija się od pojęcia ogólnego do szczegółów. Ponieważ ten rodzaj notatki powinien być jak najbardziej czytelny, to należy używać wielkich, drukowanych liter, żeby nie mieć problemu z jej odczytaniem. Mapa musi być przede wszystkim czytelna dla osoby,
która ją stworzyła. Można dodawać jakieś najważniejsze definicje itp., ale należy je ograniczyć do minimum.
Co bardzo ważne – mapa powinna być symetryczna, choć bez przesadnej dokładności. Jeśli to możliwe rozwój mapy powinien być planowany z wyprzedzeniem.

Rysowanie mapy rozpocznij od umieszczenia daty i tytułu. Jeżeli finalnie Twoja mapa jest bardzo pokreślona możesz ją przepisać na czysto – dzięki temu powtórzysz materiał i jeszcze łatwiej go zapamiętasz. Bardzo ważne jest także to, by mapę przyporządkować do materiałów, których ona dotyczy  i trzymać razem z nimi!

Na zwiększenie czytelności mapy myśli wpływ mają: kolory (ale nie należy ich nadużywać), wielkość i rodzaj czcionki, grubość linii (im ważniejsze słowa, tym większy font), rysunki oraz symbole (w myśl zasady, że jeden obraz znaczy więcej niż tysiąc słów), połączenia (linie przerywane, strzałki, fale, zygzaki), numeracja (od rzeczy najważniejszych do najmniej ważnych), podkreślenia, obrysowania, szlaczki, tło (na dalszych odgałęzieniach), grupowanie (łączenie w zbiory słów z sąsiednich gałęzi) oraz odesłania (odnośniki do definicji itp. znajdujących się na innej stronie).

Podczas tworzenia mapy myśli warto pamiętać o tym, że nie chodzi tu o zwykłe rysowanie. Należy uważnie słuchać czy czytać tekst ze zrozumieniem i jednocześnie skupiać się na kwestiach kluczowych, dostrzegać zależności i tworzyć skojarzenia.
Mapa to system skojarzeń, dzięki któremu możesz łatwiej zapamiętać materiał i uporządkować swoją wiedzę.

Darmowe online’owe kreatory map myśli – lepsza wersja papierowa czy elektroniczna?

Jeżeli nie uważasz się za mistrza rysowania to wcale nie oznacza, że musisz rezygnować z tworzenia mapy myśli. Możesz w tym celu wykorzystać kreator myśli online. Tego typu narzędzia są całkowicie bezpłatne, warto więc z nich skorzystać, a już zwłaszcza gdy nie ma się zdolności plastycznych. Mapa myśli stworzona w kreatorze jest na pewno estetyczniejsza. Takich kreatorów dostępnych online jest naprawdę sporo (np. w popularnym programie Canva), więc każdy może wybrać coś dla siebie.

Stworzenie mapy myśli w kreatorze jest naprawdę proste. Proces jest łatwy i intuicyjny. Wystarczy, że wybierzesz konkretny szablon, dodasz tekst, ustalisz etykiety, kolory, czcionki, ramki, kształty, tła, linie itp., aby jak najbardziej dopasować mapę do swoich potrzeb. Możesz także dodać profesjonalne wykresy. Tak opracowaną mapę myśli możesz opublikować, udostępnić, pobrać, osadzić w prezentacji/raporcie itp. Zaletą takiej mapy jest jej dostępność w wersji elektronicznej. Mapę stworzoną ręcznie można oczywiście sfotografować lub zeskanować, jednak dla użytku elektronicznego bardziej przydatna jest wersja stworzona w kreatorze online. Osoby umiejące pracować w programach graficznych mogą również stworzyć ją same od podstaw – chociaż jest to bardziej pracochłonne zajęcie.

Zatem czy mapa stworzona w kreatorze lub programie graficznym jest lepsza niż ta stworzona odręcznie? To zależy od tego w jaki sposób chcesz z niej korzystać.

Tworzenie mapy myśli podczas kursów online

W ostatnich latach coraz większą popularnością cieszą się kursy online. Ta metoda nauki pozwala na szybkie opanowanie nowych umiejętności, a wiedza przekazywana w formie zdalnej,  pozwala na naukę z  dowolnego miejsca (tam gdzie masz dostęp do internetu). W szkole Żak masz możliwość skorzystania z bogatej oferty kursów ONLINE. Obecnie największą popularnością cieszą się kursy: Kadry, płace, zus; Pomoc nauczyciela przedszkola; Opiekun w żłobku lub klubie dziecięcym. Pełna oferta kursów online jest dostępna na stronie: https://zak.edu.pl/oferta-edukacyjna/kursy-online.

Kursy online są skierowane do każdego, kto jest pełnoletni – niezależnie czy ma wykształcenie zasadnicze zawodowe, średnie,
czy też wyższe. Aby dostać się na konkretny kurs, wystarczy wypełnić formularz dostępny online, co zajmuje zaledwie kilkanaście sekund.

W kursach uczestniczy się zdalnie. Przed rozpoczęciem szkolenia otrzymuje się maila z linkiem do platformy (danego wirtualnego pokoju szkoleniowego), na której odbywa się kurs. Uczestnik widzi trenera na ekranie oraz otrzymuje materiały szkoleniowe
w formacie PDF. Ma możliwość zadawania pytań trenerowi bezpośrednio przez mikrofon w swoim komputerze lub czat.
W trakcie zajęć są uwzględnione przerwy.

Mapy myśli można wykorzystać także podczas takich kursów online – np. do zapamiętania nowych słówek i zwrotów obcojęzycznych, przepisów, technik, wydarzeń historycznych, procesów itp.